Het is snel gegaan, in tegenstelling tot tegenwoordig liep je enkele decennia terug, in Portugal nog kans bij onoplettendheid door een ezel of ezelkar
van een zandweg in de berm te worden gedwongen. Nu is de kans groter dat je door
tweehonderd paarden onder de motorkap van een automobiel over het asfalt wordt
verspreid. Hij is belangrijk "de automobiel" voor de Portugezen! (eigenlijk in
meer zuidelijke landen) zoals bij ons vroeger wordt het hier nog als
statussymbool gezien en je viriliteit
(sorry dames) wordt er op afgemeten. Ondanks het voor nog velen schaarse inkomen
staan er vaak auto’s voor een armzalige deur waarvan ik alleen kan dromen. Ik
wil niet generaliseren want niet alle Portugezen rijden alsof ze nog op een
ezelkar zitten maar stunten-makers kom je hier regelmatig tegen. De wegen
mankeert het niet aan, ze zijn gewoon goed en vaak leeg en misschien daarom
worden er vaak capriolen uitgehaald met de gedachten dat er toch niemand last
van kan hebben……….
We liepen als noordelijke landen natuurlijk wat eerder
voorop, gezien ons economisch klimaat maar ook in de beginjaren dat een auto
voor meer mensen bereikbaar werd, verbonden we er enige status aan.
Mijn vader
verruilde zijn bromfiets in de jaren zestig voor zijn eerste auto waar hij meer
onderlag dan in reed. Het ging hier om Volkswagen kever cabrio die voorheen een
leven bij de Duitse politie had gehad. Redelijk bijzonder dat hij daar voor
gekozen had, het zal wat te maken hebben gehad met het feit dat hij in een auto
ging rijden die de Duitse autoriteiten had gediend en hij daar nu de baas over
was. Ik vermoed dat het een therapeutische keus is geweest (hij had enkele
jaren in een concentratiekamp moeten doorbrengen). Het enige wat hij altijd
wilde beamen van de Duitsers is, dat er kwaliteit vandaan kwam. Ook hij was
iemand die er van overtuigd was dat er geen betere chauffeur was dan hijzelf
en kon vloekend eenieder terecht wijzen die er in zijn ogen niets van kon………….
Als kind ging je er ook vanuit dat jou pappie de beste
chauffeur van de wereld was maar naarmate je ouder werd en je goed van slecht wat
beter kon onderscheiden, sloop er wat twijfel in mij en ons gezin. Bij elke
vrolijke rit werd er wel wat gevloekt of op het voorhoofd gewezen naar andere
weggebruikers en hij was de enige oplettende. Jaren gingen voorbij en de ene na
de andere auto werd aangeschaft omdat hij niet gauw tevreden was, er waren te
weinig middelen om een betrouwbare auto te kopen. De autoritten met pa waren
voor ons geen echt genoegen meer en we sprongen een gat in de lucht dat ons ma
haar rijbewijs ging halen. Het verschil was duidelijk, moeder had er meer gevoel
voor om auto te rijden. Pa had een agressieve rijstijl, hij schakelde pas over
nadat de automotor bijna niet veel toeren meer kon draaien en vertraagde dus
eigenlijk bij het overschakelen dan versnellen.
Een spuugzakje was dan ook geen overbodige luxe……….
Nu moeders ook door haar rijervaring erachter kwam dat haar
man eigenlijk geen beste chauffeur was en wist dat het een hekel punt voor hem
was om hem daar op aan te spreken bood ze vaak aan om zelf te rijden. Dat was
voor het gezin een verademing als moeder reed, vader wilde nog wel eens een
opbouwende aanwijzing geven maar kwam er gauw achter dat alles op rolletjes
verliep. Toch op de momenten dat er lange ritten gemaakt moesten worden zoals
vakanties zagen we de bui al hangen. Mijn moeder kon dan niet voorkomen dat
manlief het stuur weer overnam want als overtuigd chauffeur kon je niet je
vrouw de hele weg laten rijden. Dus als kinderen hadden we spuug en rust
momenten. Mijn moeder probeerde het wel eens om hem te bewegen wat eerder over
te schakelen maar dan beweerde hij geen vrouw te zijn. Hij was echt de mening
toegedaan dat hij sportief reed……
Moeder opperde eens dat het misschien wel wat was om in de
toekomst een automaat te kopen. Dat was tegen het verkeerde been van pa, die
beweerde dat automaten voor oude wijven was of mensen die maar een half
rijbewijs hadden. Na enkele jaren en groeiend maandsalaris kon die ouwe
eindelijk een splinternieuwe auto aanschaffen en beiden togen zij naar de
autodealer om er één uit te gaan kiezen. Ze hadden al veel folders doorgespit
en wisten wat ze wilden, alleen de kleur was nog een issue. Daar waren ze na
het bezoek aan de dealer snel uit en een koopovereenkomst werd getekend het
betrof hier een auto met vier deuren, groen, en een tweeliter motor. Trots als
een pauw werd de aanschaf van een nieuwe auto thuis door vader aan ons meegedeeld.
De auto moest nog uit Duitsland komen (ssst, eigenlijk uit Antwerpen) dus kon
wel een maandje duren. Het was net of pa de lotto had gewonnen, hij ging iedere
dag zo vrolijk naar zijn werk. Het moet het kind in hem geweest zijn dat in
afwachting was van een cadeau voor zijn verjaardag………
Ik vroeg moeder of ze nog aan een automaat gedacht hadden en
ze antwoordde er totaal niet aan gedacht te hebben, waarschijnlijk ook gezien
pa zijn standpunt daarin want hij kon zo koppig zijn als een ezel. Ik had het
zaadje gepland met die vraag en een uur later belde ze de dealer dat ze toch
iets wezenlijks waren vergeten met betrekking tot de nieuwe auto en of er nog
een optie aan toegevoegd kon worden. Dat was geen probleem en ze moest er niet
speciaal voor naar de dealer om de overeenkomst te veranderen. Zeg maar niets
tegen je vader dan is dat een verrassing voor hem was haar overtuiging. Overbodig
was die mededeling, ik keek wel uit om hem te vertellen dat hij een oude wijven
auto had gekocht. Het duurde nog zes weken voor het telefoontje van de dealer kwam dat de auto geleverd kon
worden. Het was een zaterdag en we waren allen vrij, mijn ouders gingen om de
nieuwe auto. Vader vroeg nog of ik mee wilde maar ik gaf te kennen dat ik hem
thuis wel uitgebreid zal bekijken…………
Natuurlijk wachtte ik in spanning af op hun thuiskomst. Na
enkele uren kwam de nieuwe auto de oprit van ons huis op rijden met een
glimmende vader achter het stuur. Uiteraard begaf ik me gelijk naar buiten om
belangstelling te tonen maar vooral om zijn oordeel te horen over de niet verwachtte
uitvoering. Hij stapte met trots uit zijn bolide en liep alle toen nieuwe
opties na die de nieuwe auto had zoals stuurbekrachtiging, radiocassette,
elektrische antenne enz. Geen woord over de automatische versnellingsbak. Er
volgde het moment om een ritje te maken en
trots reden we de oprit af en hij keek me vol spanning aan, ik gebaarde van
niets en hij vroeg of mij niets opviel? Hij wees op de automaat "Wat een luxe" riep ik schijnheilig "Ja nu rijd ik echt
in een limousine, ik moet alleen nog maar gas geven en de rest gaat vanzelf" zei
hij "Ik wist niet dat je een automaat gekocht had" zei ik slinks. Hij keek me
aan over zijn bril en zei "zit standaard in de betere auto! jongen" en daar
liet ik het maar bij………
Op een moment alleen met mijn moeder vroeg ik haar hoe hij
de confrontatie had verwerkt met het feit dat de auto een automaat had. De
autoverkoper had volgens haar nog even een duit in het zakje gedaan en gezegd
dat het niet meer van deze tijd was dat zulke luxe auto’s nog met een gewone
schakelbak werden uitgevoerd en pa had zich daar trots mee verzoent. Even was
ze nog bang geweest voor een mindere reactie op de weg naar huis omdat pa met
zijn koppelingsvoet op de rem getrapt had en bijna met zijn snuit door de voorruit
was gegaan. Dat kwam volgens hem omdat de auto met rembekrachtiging was
uitgevoerd. Hij was de automaat al snel gewend en vond zijn auto de meest luxe
die hij ooit gehad had……..
Ik denk nog vaak aan mijn pa hier in Portugal……………
Groet Ferrie